Artículu de Lluis Rodrigo
En xineru d’esti añu –esi tiempu tan llonxanu nel que la vida yera entovía “normal”– al recibir el Globu d’Oru’l Director de Parásitos, Bong Joon-Ho, dixo que “cuando derrotamos esi obstáculu de dos centímetros que son los rótulos, abrénse les puertes a bien de películes maraviyoses”.
Como con toles ellecciones que facemos na vida, lo importante ye saber qué ye lo que naguamos por algamar y, falando de series y películes, ye verdá que’l doblaxe ufre la posibilidá de facer estes producciones accesibles a tol públicu, como neños y persones con dificultá pa siguir tolos rótulos, pero si lo que queremos ye tener una esperiencia artística ya cultural integral, los rótulos sedrán siempres la meyor opción.
Parte perimportante de la interpretación ye poder escuchar el trabayu vocal actoral, que se pierde ensin remediu nel doblaxe. Incluso, delles vegaes ye posible pescanciar la emoción que quier tresmitise inda ensin rótulos. L’allegría, la murnia, la emoción o l’angustia son sentimientos que puen estremase nel tonu de voz de la xente, ensin importar que falen otra llingua. Llimitanos al qué ye lo que falen y dexar nun segundu términu el cómo lo falen sedría un error mayúsculu que tamién afectaría la nuesa capacidá d’empatizar cola xente en función de les sos emociones. El trabayu actoral dobláu nun ye’l trabayu orixinal y, por mor d’ello, enxamás sedrá una esperiencia fílmica 100% real.
Tamién, y falando allende de criterios únicamente artísticos, l’averamientu a los trabayos na versión orixinal ye otra manera de conocer meyor la cultura d’otros países. Nun ye solo que familiaricen a la xente col usu d’otres llingües más comunes como’l casu del inglés o’l francés, sinón que permiten conocer nun meyor xeitu llingües y tradiciones de llugares que quiciabes enxamás visitaremos na vida. Sentir estos trabayos na versión orixinal sensibiliza a los espectadores sobro la diversidá nel mundu, y toi convencíu de que sofita en mayor o menor midida la tolerancia al que ye diferente una vegada que tenemos pescanciáu esti entornu multicultural nel que vivimos güei. Si escoyemos ver tol conteníu nuna única llingua corremos el riesgu de pensar que ye lo único qu’esiste nesti mundu.
Por suerte, na mayoría de los países el doblaxe ye minoritariu, y nun creyo enquivocame si digo qu’una persona de Rusia, Sudáfrica o Australia nun tendríen nengún problema pa ver una película n’asturianu si l’argumentu-ys paeciera interesante. Quiciabes por coses como esta’l sector cultural asturianu podría empobinase más a otros países enantes de pensar en Madrid o Barcelona, onde podría ser más complicao qu’estos trabayos tuvieren esta acoyida, pero esi ye un debate distintu.
Nun escaezo que non tola xente quier vivir una esperiencia artística integral al ver una película. Munches persones namás quieren divertise un par d’hores nuna manera llixera que nun-ys faiga pensar abondo, daqué totalmente respetable y válido, y ye tamién por ellos que’l doblaxe nun pue perdese, amás de la industria qu’esiste alrodiu d’esta actividá, pero tendría que ser la segunda opción disponible nel menú d’audiu de los televisores y nun númberu llimitáu de sales, y los rótulos tendríen que ser la prioridá.
