16.02.2024: La Tertulia Malory, de L’Entregu, va entregar esti sábadu, 17 de febreru, a les 18:00 hores, el premiu al meyor llibru n’asturianu del 2022, nun actu público que se va celebrar nel pub Tom Malory de L’Entregu —onde, dende hai yá 26 años, la tertulia vien
aconceyando toles selmanes—. La obra ganadora d’esta décimosegunda edición del premiu ye la novela Tiempu d’escoria, del escritor Xosé Nel Riesgo.
El xuráu formáronlu los escritores Xulio Arbesú, José Luis Rendueles, Solinca Turbón, Roberto Corte, Aique Fernandi, Beatriz Quintana Coro, David Fernán, Chechu García y Henrique G. Facuriella, que fallaron el premiu nun actu celebráu na tertulia’l vienres 18 de payares del 2023.
El xuráu destacó, nel acta del fallu, cómo «dende los güeyos d’un neñu y con una narrativa mui áxil, l’autor constrúi un testimoniu, en forma de crónica, de la vida nes barriaes del Avilés industrial de los años setenta del sieglu XX, al empar que ye quien a emocionanos col procuru y fondura colos que recuerda la figura materna»; el xuráu tamién quixo rescamplar la gran calidá de la producción lliteraria n’asturianu del añu 2022, lo que fixo que la decisión de premiar la novela de Xosé Nel Riesgo se garrara por mayoría depués d’una votación bien encesa. El gallardón consiste nuna ilustración d’Alfonso Zapico y una medaya conmemorativa.
Tiempu d’escoria ye la quinta novela de Xosé Nel Riesgo, depués d’El cai nunca duerme (1988), Parque temáticu (2005), Escrito na ceniza (2007) y Venti negrinos (2014). Tiempu d’escoria ye una novela narrada dende una señardá amargurienta y, en della midida,
anónima, porque’l protagonista y narrador nun tien nin tan siquiera nome. Pero esto faila entá más universal, a lo menos, más xeneracional: una xeneración d’asturianos fíos del desarrollismu qu’arrecostinaron con tolos debes d’esti y con dalgún de los sos haberes. La muerte de la madre fai al narrador alcordase de los díes d’infancia nos barrios por construir del Avilés industrial de los primeros años de la década de los setenta del sieglu pasáu. A la contra de l’Asturies del desenrollu y rica que nos contaron, l’Asturies real, la de la escoria y el subdesarrollu, la de la contaminación y les barriaes obreres enllenes de xente allegao de les zones rurales o de fuera, ye la que retrata esta novela. Cuéntala un adultu qu’entá recuerda la emoción del nenu que foi al dir d’espedición pel ríu «condoneru», o’l mieu al albidrar dellos misterios de la vida a los que nun-yos dio nome hasta munchos años depués, cuando yá’l mundu yera otru y él yá nun yera’l mesmu.
Xosé Nel Riesgo (Avilés, 1963) ye llicenciáu en Xeografía y máster n’Historia y Análisis
Sociocultural pola Universidá d’Uviéu. Anguaño pon clas na Enseñanza Secundaria Obligatoria. Xunto a Dolfo Camilo Díaz fundó nos años ochenta del sieglu pasáu la revista lliteraria Al Bellume. Narrador de muncha sonadía, de llingua rápida, chanciosa y aceda, diose a conocer con El cai nunca duerme (1989), novela de xéneru, cola que se sumó a una corriente bien de moda daquella n’Asturies. Tres d’años ensin publicar novela, nel 2005 sacó Parque temáticu, pa siguir con Escrito na ceniza (2007) y Venti negrinos (2014), cuasimente una segunda parte de la crítica y coñona Parque temáticu. Cuentos de la nevera, recopilatoriu publicáu nel 1997, tuvo una segunda edición nel 2018.
